οι ανασχηματισμοί και η γιαγιά μου

Η συγχωρημένη η γιαγιά μου, ήταν δασκάλα, γεννημένη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Σε κάθε ανασχηματισμό κυβέρνησης, ανεξαρτήτως κόμματος, την θυμάμαι. Την θυμάμαι, γιατί διαβάζω και ακούω γύρω μου τις ίδιες συζητήσεις που έκανε με τον πατέρα μου, προσπαθώντας να τον πείσει ότι ο Υπουργός Παιδείας θα έπρεπε να είναι εκπαιδευτικός -πρότυπό της ο Παπανούτσος.

Η αλήθεια είναι ότι ακούγεται λογικό να είναι ο υπουργός σχετικός με το αντικείμενο του υπουργείου του -και σε ένα βαθμό επιθυμητό. Και κάποιες φορές απαραίτητο.

Αλλά γενικά, η γνώση ενός συγκεκριμένου αντικειμένου είναι λιγότερο σημαντική από άλλες ικανότητες. Ο υπουργός, όπως και ένας CEO μίας μεγάλης εταιρείας, είναι σε μία θέση που μπορεί να βρει την ειδική γνώση που χρειάζεται ένας τομέας, πολύ απλά φέρνοντας κοντά του τους σχετικούς ειδικούς. Ενώ στο middle management οι ειδικές γνώσεις είναι απαραίτητες, στο top management, συχνά είναι δευτερεύουσες. Ο Υπ. Πολιτισμού δεν θα συνθέσει μουσική, όπως και ο Υπ. Παιδείας δεν θα διδάξει, αλλά είναι πολύ εύκολο, αν χρειάζονται την γνώμη και την γνώση ενός μουσικού ή ενός εκπαιδευτικού, να την ζητήσουν.

Και στο κάτω-κάτω, αν κανείς πάει λίγο πέρα από τους τίτλους των υπουργείων, θα δει ότι το αντικείμενό τους είναι τόσο ευρύ που κανένας άνθρωπος δεν θα μπορούσε να έχει βαθιά γνώση τους.

Πιστεύει κανείς ότι ο πιο πετυχημένος χειρούργος του κόσμου έχει γνώση των εργασιακών, των θεμάτων που σχετίζονται με τις προμήθειες των νοσοκομείων, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, την λειτουργία πανεπιστημιακών νοσοκομείων κ.α.; Και παράλληλα, θα έχει την πολιτική ικανότητα να συζητήσει με τους εργαζόμενους, αλλά και την επιχειρηματική ικανότητα να διαχειριστεί με τον πιο συμφέροντα τρόπο τις φαρμακευτικές, αλλά και την τεχνολογική επάρκεια να κάνει τεχνολογικές επιλογές σε υψηλό επίπεδο για την μηχανογράφηση των νοσοκομείων; Και μαζί με όλα αυτά, τις ικανότητες διαχείρισης που απαιτούνται από οποιονδήποτε καλείται να διαχειριστεί έναν οργανισμό ή εταιρεία με μερικές δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους, δεκάδες ή εκατοντάδες σημεία παρουσίας κ.λ.;

Ή μήπως υπάρχει εκπαιδευτικός που έχει βαθιά γνώση της νηπιακής αγωγής, της σχολικής εκπαίδευσης, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της πανεπιστημιακής έρευνας, όραμα για την σύνδεση έρευνας και ανάπτυξης και παράλληλα βαθιά γνώση των ιδιαιτεροτήτων που έχουν τα ακριτικά σχολεία; Γιατί όλα αυτά είναι ένα υποσύνολο μόνο του χαρτοφυλακίου του Υπ. Παιδείας…

Η αλήθεια λοιπόν (κατά την γνώμη μου πάντα!) είναι ότι η γνώση του αντικειμένου είναι ένα μία από τις πολλές και διαφορετικές παραμέτρους με τις οποίες θα επιλεγεί ένας υπουργός. Υπάρχουν περιπτώσεις που έχει μεγάλη βαρύτητα, όπως για παράδειγμα αν ο υπουργός αυτός θα κληθεί να σχεδιάσει μία εντελώς νέα κατεύθυνση στο υπουργείο που αναλαμβάνει. Και υπάρχουν άλλες περιπτώσεις που είναι εντελώς δευτερεύουσα, όπως για παράδειγμα αν υπάρχει προδιαγεγραμμένη η πολιτική, αλλά το στοίχημα είναι η υλοποίησή της.

Γνωρίζω πολύ καλά, ότι στην πραγματική πολιτική, το συγκεκριμένο παιχνίδι παίζεται πολύ συχνά με άλλους όρους -και στο κάτω-κάτω, η ικανότητα ενός πολιτικού να διαχειριστεί μία συγκεκριμένη ομάδα πίεσης, είτε είναι πολιτική είτε συνδικαλιστική ή ακόμη και επιχειρηματική, μου μοιάζει πολύ σημαντική.

Αλλά ακόμη και σε μία ιδανική κυβέρνηση και ένα ιδανικό πολιτικό σύστημα, τα παραπάνω θα μπορούσαν να εξηγήσουν και γιατί κάποιος με τελείως διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο θα μπορούσε να είναι ο κατάλληλος υπουργός και γιατί σε έναν ανασχηματισμό κάποιος με ένα δεδομένο σύνολο ικανοτήτων θα μπορούσε να μετακινηθεί από ένα υπουργείο σε ένα άλλο, ανεξάρτητα από το τυπικό γνωστικό του αντικείμενο.

10 Responses to οι ανασχηματισμοί και η γιαγιά μου

  1. Pantelis Evgenidis says:

    Συμφωνώ απολύτως στο γεγονός οτι ένας υπουργός πρέπει στην ουσία να είναι ένας πολύ καλός manager. Διαφωνώ όμως στην μετακίνση υπουργών/manager απο υπουργείο σε υπουργείο και ο λόγος είναι ένας:
    Αν θεωρείς οτι ένας υπουργός/manager έχει αποτύχει στο συγκεκριμένο υπουργείο, πρέπει να τον στείλεις στο σπίτι του γιατί δεν κάνει γι’αυτό το μαγαζί.
    Ο καλός manager είναι καλός όπως πολύ εύστοχα γράφεις σε οποιαδήποτε χαρτοφυλάκιο.
    Επίσης καλό είναι ο manager που θα προσλάβεις να έχει και μια σχετική επαγγελματική εμπειρία ως manager και όχι ως γιατρός/δικηγόρος κλπ.

  2. Απλα θα αναφερω μερικα ονοματα

    Jack Welch
    Bill Gates
    Eric Emerson Schmidt
    Muhtar Kent
    και σε ολα τα μεγαλα νοσοκομεια τις αμερικης το mangment του νοσοκομειου το κανει ο top ιατρος

    αυτα προχειρα.

    Εμεις εχουμε φτασει στο αλλο ακρο καιβαζουμε αυτον που δεν εχει δουλεψει ποτε και εχει τα ποιο πολλα κονε

  3. theelfatbay says:

    Το θέμα είναι ότι η τωρινή υπουργική καρικατούρα στο σύνολό της έχει καταλύσει κάθε έννοια σοβαρότητας και προσχήματος. Αν κι είμαι κατά του κράτους, anyway…

  4. Για όνομα του χριστού και της παναγίας, έχεις καταντήσει γραφικός και γελοίος.

    Φτάνει πια με τις παροπίδες, δεν σου κάνουν καλό.

    • Anonymous says:

      Είναι πραγματικά αστείο ότι αφήνεις αυτό το σχόλιο στο συγκεκριμένο άρθρο, που δεν έχει ούτε υποψία κομματικής χροιάς! Πώς μπορεί αυτό το άρθρο να θεωρηθεί ότι έχει “παρωπίδες”; Τα ίδια ακριβώς θα μπορούσα να έχω γράψει για οποιαδήποτε κυβέρνηση/ανασχηματισμό τα τελευταία 20 χρόνια… Μήπως εσύ βλέπεις τα πάντα γύρω σου μέσα από κάποιο κομματικό πρίσμα και δεν μπορείς να φανταστείς ότι κάποιος γράφει χωρίς αυτό;

      • Πραγματικά πιστεύεις οτι υπάρχει εστω και ενας άνθρωπος που πιστεύει οτι αυτό το άρθρο δεν έχει κομματική χροιά;

        Εαν δεν απατόμαι, δεδομένου οτι χθες ενας συνταγματολόγος του ΠΑΣΟΚ, έγινε υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης μου φαίνεται πολύ δύσκολο αυτό το άρθρο να μην αναφέρεται σε αυτό και να μην είναι κομματικό. Βεβαίως μπορεί να κάνω λάθος. Μπορεί να είναι σύμπτωση.

        Πραγματικά μου λες οτι εσυ γράφεις μακριά απο το κομματικό πρίσμα; Τα υπόλοια σου posts τα έχεις ξεχάσει; Εκτός εαν ξεκίνησες απο τώρα. Βεβαίως μπορεί να κάνω λάθος. Μπορεί όντως να ξεκίνησες απο τώρα.

        Μπορείς σε όλα τα παραπάνω να κάνω λάθος. Αλλά δεν το νομίζω.

        Υγ: μπορείς να σβήσεις τα σχόλια. Αυτό που είχα να πω το είπα.

        • Anonymous says:

          “… Σε κάθε ανασχηματισμό κυβέρνησης, ανεξαρτήτως κόμματος, … γιατί διαβάζω και ακούω γύρω μου τις ίδιες συζητήσεις που έκανε με τον πατέρα μου, προσπαθώντας να τον πείσει ότι ο Υπουργός Παιδείας θα έπρεπε να είναι εκπαιδευτικός…” Sorry, αλλά πραγματικά τις ίδιες συζητήσεις έχω ακούσει τόσες φορές!

          Είναι πολύ ξεκάθαρο ότι έχω μία πολιτική τοποθέτηση. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ό,τι σκέφτομαι ή γράφω έχει πολιτικό ή κομματικό λόγο. Στο κάτω-κάτω, αν παρακολουθούσες αυτά που γράφω τα τελευταία 4-5 χρόνια θα έβλεπες ότι στο παρελθόν είχα βρεθεί στο αντίπαλο στρατόπεδο με τον Βενιζέλο -για όποιον με παρακολουθεί αρκετό καιρό, η σκέψη ότι θέλω να υπερασπιστώ τον Βενιζέλο μάλλον μοιάζει αστεία.

          Είναι μεγάλος ο πειρασμός να χωρίζεις τον κόσμο σε στρατόπεδα, ένας τέτοιος διαχωρισμός τα κάνει όλα πιο απλά: από δω οι Α, από κει οι Β. Το έκανα και εγώ. Αλλά η πραγματικότητα είναι ευτυχώς πολύ πιο πολύπλοκη και κάθε θεώρηση που βασίζεται σε τέτοιες απλουστεύσεις, δεν οδηγεί σε σωστά συμπεράσματα.

  5. Έχω την εντύπωση ότι τα προσόντα που ζητάς από τους υπουργούς (καλός manager, κλπ) δεν χωράνε στην έννοια του ανασχηματισμού

    Αν κάποιος αποτύχει στο υπ. παιδείας, τι μας κάνει να νομίζουμε ότι θα επιτύχει στο υπ. υγείας; Υποθέτω ότι η διαχείρηση σε τόσο υψηλό επίπεδο είναι η ίδια (CEO) , άρα αν ένα μαγαζί το πας φούντο, θα πας και το άλλο

    Η μόνη έννοια ανασχηματισμού που καταλαβαίνω είναι να φέρεις στην θέση κάποιον που δεν έχει διατελέσει υπουργός ΠΟΥΘΕΝΑ ή έστω να “προάγεις” έναν υφυπουργό σε υπουργό. Όλα τα άλλα είναι για τα μάτια του κόσμου

    • Anonymous says:

      Δημήτρη, οι ανάγκες δεν είναι οι ίδιες σε κάθε στιγμή. (Μιλάω γενικά, όχι για τον συγκεκριμένο ανασχηματισμό/κυβέρνηση).

      Ας πάμε στον ιδιωτικό τομέα, που δεν είναι φορτισμένα τα πράγματα:

      Η διαχείριση σε υψηλό επίπεδο δεν είναι η ίδια. Άλλες ικανότητες χρειάζεται ο CEO μίας εταιρείας που είναι εδώ και 30 χρόνια στο NYSE και άλλες αυτός που θέλει να βάλει την εταιρεία του στο Χρηματιστήριο. Άλλον CEO χρειαζόταν η yahoo! το 2000 και άλλον σήμερα για να σωθεί. Και μπορεί ο τυπικός, λίγο γραφειοκράτης CEO να αποτύχει σε μία start up με 10 άτομα, αλλά η ίδια να τον χρειάζεται όταν φτάσει να έχει 20.000 υπαλλήλους, είναι στο Χρηματιστήριο και έχει εργοστάσια σε 3-4 χώρες.

      • Συμφωνούμε απόλυτα (όπως περιέγραψες τις επιλογές CEO για τις εταιρίες)

        Αλλά…

        Θεωρείς ότι το υπουργείο παιδείας και το υπουργείο εργασίας απέχουν τόσο μεταξύ τους όσο απέχει η Cisco με το δικό μου startup?

        Αν όχι, τότε όλα τα υπουργεία πρέπει να στελεχωθούν από μάνατζερ παρόμοιων προσόντων. Αν όμως απέχουν ΤΟΣΟ πολύ, τότε έχουμε κάνει κάποιο τραγικό λάθος σαν κράτος (θεωρώντας πάντα ότι αν κάποιος τομέας έχει “δικό” του υπουργείο είναι σημαντικός για την χώρα)

        Όσον αφορά την κυβέρνηση (την τωρινή αλλά και τις παλαιότερες) η άποψη μου είναι ότι αδυνατούν να “πατήσουν πόδι”. Δεν ζω τα πράγματα πλέον από κοντά, αλλά θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα που διάβασα στον τύπο προχτές

        Ανακοινώνει η κυβέρνηση ότι από Σεπτέμβριο θα εξετάσει την μονιμότητα στο δημόσιο, αφού “συζητήσει με τις κοινωνικές ομάδες” και οργανώσει “ομάδα ειδικών για να μελετήσει τις συνέπειες”

        Χωρίς να θέλω να υποβαθμήσω την συζήτηση, αυτά είναι παπαριές καμαρωτές. Είτε έχεις πλάνο, το εκτελείς και κρίνεσε, είτε δεν έχεις. Αν δεν έχεις, μην κάνεις ρημάδες ανακοινώσεις, δεν καταλαβαίνεις ότι όλο το δημόσιο θα είναι σε μόνιμη απεργία όλο το καλοκαίρι;

        Για να μην μακρυγορώ, ΟΧΙ άλλες συζητήσεις. Κάνε ότι είναι να κάνεις, και άσε το αποτέλεσμα να σε κρίνει (ή η ιστορία αν αργεί το αποτέλεσμα). Δεν την κυβερνάμε όλοι μαζί την χώρα, την κυβερνάει η κυβέρνηση που ψηφίστηκε στις εκλογές.