Ως παιδί, είχα την τύχη να πηγαίνω σε ένα σχολείο με μία αρκετά μεγάλη και πλήρη δανειστική βιβλιοθήκη. Είχα ξεχάσει αυτό το συναίσθημα που είχα νιώσει ως μαθητής δημοτικού, όταν συνειδητοποίησα ότι όλα αυτά τα βιβλία που έβλεπα γύρω μου, ήταν στην διάθεσή μου: απλά μπορούσα να διαλέξω ποιο ήθελα και να το πάρω σπίτι μου!
Οι ώρες στην βιβλιοθήκη, συνήθως μετά το τέλος των μαθημάτων, καθώς περίμενα να τελειώσει την δουλειά της η μητέρα μου που ήταν δασκάλα στο σχολείο και “σχολούσε” αργότερα, ήταν μία συναρπαστική δραστηριότητα: δεν είχαν καμία σχέση με τα μαθήματα, ήταν ένα δικό μου ταξίδι σε κόσμους μαγικούς, μέσα από βιβλία και τόμους δεμένων περιοδικών.
Αυτά, πριν 30 χρόνια, σε μία εποχή που δεν υπήρχε Internet και web. Fast forward, στην εποχή του Internet, του always on, των smart phones, και των tablet computers.
Δεν είχε τύχει να κοιτάξω τί είναι διαθέσιμο στο iBooks Store. Και ξαφνικά, “χαζεύοντας” στο iPad, την περασμένη Κυριακή, έριξα μία ματιά και βρέθηκα μπροστά σε χιλιάδες βιβλία.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση δεν ήταν τα χιλιάδες βιβλία που θα μπορούσα να αγοράσω. Ήταν τα χιλιάδες βιβλία που ήταν δωρεάν. Βιβλία που τα πνευματικά τους δικαιώματα έχουν λήξει εδώ και χρόνια: Θουκυδίδης, Αριστοτέλης, Δουμάς, Ντίκενς, Σαίκσπηρ, Όμηρος, Ντοστογιέφσκι, Ουγκώ,… Ένα πολύ μεγάλο μέρος της διανόησης που διαμόρφωσε τον πολιτισμό μας.
Όλα αυτά τα βιβλία στην διάθεσή μου. Χωρίς κόστος ή κάποιο περιορισμό. Κάνοντας απλά ένα click.
Ήταν η πρώτη φορά που η φράση “παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά” απέκτησε τόσο χειροπιαστή μορφή για εμένα. Ναι, όλα αυτά τα πνευματικά δημιουργήματα, όλος αυτός ο παγκόσμιος πνευματικός πλούτος συγγραμμάτων, είναι κληρονομιά μου, δικά μου -τα έχω στην διάθεσή μου, να τα ξεφυλλίσω, να τα διαβάσω…
Στην θέση, ακριβώς σε αυτή την θέση, που βρίσκεται ο πιτσιρίκος της φωτογραφίας, είχα βρεθεί και εγώ πριν από 30 περίπου χρόνια. Την περασμένη Κυριακή, καθώς χάζευα στο iPad μου, αισθάνθηκα σαν να βρίσκομαι και πάλι εκεί. [*]
–
[*] Θα μπορούσα να πω πολλά για το θέμα: για τα πνευματικά δικαιώματα, για τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που θέτουν οι συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, για τον νέο ρόλο που καλούνται να παίξουν οι βιβλιοθήκες κ.λ. Αλλά οι αναλύσεις και οι σκέψεις θα ήθελα να είναι ξεχωριστά, σε άλλα άρθρα.